Masło klarowane ghee właściwości i przepis

22.12.2021

Masło klarowane w mojej kuchni i zaleceniach dla moich klientów jest polecane jako jeden z nielicznych tłuszczów nasyconych. Ta dyspensa wynika z właściwości przeciwzapalnych. Zawiera m.inn. witaminy i kwas masłowy, a ponadto nadaje potrawom wspaniały orzechowo-maślany smak.

Ghee w Ajurwedzie

W Ajurwedzie, skąd wywodzi się ghee, odżywianie stanowi podstawę profilaktyki zdrowotnej. Według tej starożytnej nauki, właściwe nawyki żywieniowe i odpowiednia dieta wpływają zarówno na zdrowie fizyczne i psychiczne. Uważa się, że większość chorób można wykryć po przeanalizowaniu diety, a złe jedzenie może przeszkodzić w każdej terapii i leczeniu. Jedzenie może też być lekarstwem. Mój indyjski nauczyciel Ajurwedy Dr. Chauhan znajdował zastosowanie ghee w przepisach kulinarnych oraz licznych terapiach zdrowotnych.

Według Ajurwedy ghee należy do satwicznych pokarmów, które wzmacniają pozytywne nastawienie do życia, a także wpływają na wzrost świadomości, poprawiają pamięć, podwyższają inteligencję i zwiększają zdolność szybkiego pojmowania. Ghee traktowane jest jako środek hamujący przedwczesne starzenie się. W medycynie ajurwedyjskiej ghee uważa się za nośnik dla rozmaitych ziół leczniczych – to dzięki niemu substancje lecznicze ziół docierają do odpowiednich tkanek.  Ajurweda podaje, że ghee wykorzystywane jest od 2000 roku przed naszą erą.

Tutaj przeczytasz o Aswagandzie, ajurwedyjskim ziele pomocnym w sytuacjach stresowych, bezsenności i problemach z tarczycą.

Czy ghee i masło klarowane jest tym samym

Masło ghee nazywane potocznie masłem klarowanym jest od czasów starożytnych produkowane i stosowane jako środek leczniczy w Indiach. Masło ghee wytwarzane jest z mleka, śmietanki lub z masła kilku gatunków zwierząt. Tłuszcz (ghee) uzyskuje się z przy pomocy ogrzewania poprzedzonego fermentacją lub z jej pominięciem.  Proces wytwarzania masła klarowanego, stosowanego we współczesnych kuchniach świata jest zazwyczaj uproszczony.

Jak powstaje masło klarowane i ghee

Różnica w wytworzeniu ghee i masła klarowanego polega na czasie ogrzewania. W obu przypadkach podczas powolnego ogrzewania woda i białka mleka kazeinowe i serwatkowe oddzielają się od warstwy tłuszczowej. Białka wytrącają się na powierzchni tworząc pianę lub opadają na dno.

Masło klarowane jest przejrzyste i ma żółty kolor. Smak jest lekko orzechowy. Ghee w wyniku dłuższego procesu charakteryzuje się ciemniejszym zabarwieniem i mocniejszym smakiem. O smaku decyduje fermentacja masła lub śmietanki oraz procesy podgrzewania.

Właściwości masła klarowanego

Masło klarowane zmniejsza stan zapalny

Posiada unikalny profil odżywczy, nie zawiera kazeiny i laktozy, jest bogate w dwunienasycone kwasy tłuszczowe, które stanowią źródło łatwo dostępnej energii i krótkołańcuchowy kwas tłuszczowy – maślan. Kwas masłowy obecny w ghee wpływa na zmniejszanie stanu zapalnego w przewodzie pokarmowym i w całym organizmie.

Według praktyki ajurwedyjskiej, jedną z korzyści płynących z jedzenia ghee jest ogólnie zmniejszenie zapalenia poprzez zmniejszenie wydzielania leukotrienów i zmniejszenie prostaglandyn w organizmie. Uważa się, że zapalenie leży u podstaw przedwczesnego starzenia się, wielu współczesnych chorób, w tym choroby Alzheimera, niektórych nowotworów czy chorób autoimmunologicznych jak Hashimoto.

Ghee pomaga utracić wagę

Energia z kwasów tłuszczowych o średniej długości łańcucha w ghee pomaga spalić inne tłuszcze w naszym organizmie, co sprzyja utracie wagi. W praktyce ajurwedyjskiej ghee jest istotnym elementem diety, któremu przypisuje się wsparcie pęcherzyka żółciowego i układu trawiennego.

Ghee wspomaga trawienie

Korzystnie wpływa na stymulację soków trawiennych. Bardzo istotne szczególnie dla osób z zaburzeniami trawienia, np. osób chorujących na Hashimoto.

Masło klarowane – bogactwo witamin rozpuszczalnych w tłuszczach

Zawiera witaminy A, E, D i K, które są niezbędne do utrzymania zdrowego metabolizmu i różnych funkcji biochemicznych w organizmie. Karotenoidy (prekursory witaminy A – tutaj artykuł na ten temat) pomagają usuwać wolne rodniki, które zapobiegają w zwyrodnieniu plamki żółtej i rozwojowi zaćmy.

Ghee ma wysoki punkt dymienia

Do obróbki termicznej w wysokich temperaturach zalecane jest używanie tłuszczy o 50 stopni wyższym stopniu dymienia niż planowana temperatura gotowania czy pieczenia. Masło klarowane posiada temperaturę dymienia 250 stopni, znacznie więcej niż pozostałe tłuszcze używane w polskich kuchniach.

Masło klarowane można długo przechowywać

Ze względu na swoją strukturę chemiczną, może być przechowywane poza lodówką kilka miesięcy, a w lodówce nawet do jednego roku.

Ghee – zastosowanie w wielu dietach 

Ghee nie zawiera laktozy i kazeiny, jest bezpieczne dla osób na diecie bezmlecznej. Znajduje zastosowanie w wielu strategiach zywieniowych takich, jak eliminacyjna bezmleczna, paleo, AIP (Protokół Autoimunologiczny), GAPS, FODMAP czy przeciwstarzeniowa.

Masło klarowane aktywizuje zioła i przyprawy

Aktywuje zioła i przyprawy. Używamy je w kuchni do ich podsmażania, aby wydobyć z nich i wzmocnić właściwości zdrowotne.

Masło klarowane – zalecana porcja dzienna i zastosowanie

Ze względu na to, że masło klarowane należy do nasyconych kwasów tłuszczowych, jego obecność nie powinna stanowić więcej niż 10% energii z diety.

Masło klarowane znajduje zastosowanie w wielu potrawach w kuchni i w kosmetyce. Można z niego wykonywać kosmetyki na natłuszczania skóry i włosów.

Jak zrobić ghee. Przepis

SKŁADNIKI

2-3 kostki masła, najlepiej od krów pasących się na łące

PRZYGOTOWANIE

Przygotuj dwa garnki, jeden większy, drugi mniejszy. Do większego wlej wodę i postaw na “małym ogniu”, potem wstaw do niego mniejszy i włóż do niego pokrojone w kostki masło. Masło klarowane najlepiej przygotowywać w kąpieli wodnej, wtedy się nie przypali.

Roztop masło i podgrzewaj je około pół godziny. Uważaj, aby go nie przypalić, bo ghee zrobi się ciemnobrązowe i będzie gorzkie.

Na powierzchni powstanie biała piana, którą należy delikatnie zebrać łyżką i wyrzucić. Na dnie powstanie warstwa zanieczyszczeń. Kiedy ghee stanie się przezroczyste, o złocistej barwie i orzechowym zapachu, przestań podgrzewać. Po chwili, gdy trochę ostygnie, przelej przez sitko wyłożone gazą do szklanych słoików. Uważaj, aby przy przelewaniu nie przelać zgromadzonego na dnie osadu. Pozostaw do ostygnięcia otwarte. Przechowuj w zakręconym słoiku w ciemnym miejscu lub lodówce.

Chcesz poznać więcej porad jak budować wellbeing pobierz bezpłatny ebook i śledź mój Instagram, gdzie codziennie dzielę się wiedzą i przepisami.

Wybrane źródła:

https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/016752739602760X#! 
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29369816/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29671486/